گذرگاه (Bus) چیست؟

گذرگاه BUS

اگر دقت کرده باشید روی مادربرد شبکه ای از خطوط و مسیرهای الکترونیکی وجود دارد که بین اجزای مختلف کشیده شده و در نهایت به یکی از این اجزا ختم می شود.این مسیرهای الکترونیک چیزی جز سیم های بسیار باریک و موازی نیست  (مسیر یا گذرگاه یا باس bus )

که وظیفه ی آنها حمل و انتقال داده ها ،اطلاعات،سیگنال ها ،فرامین و دستورالعمل ها بین پردازنده ی مرکزی(CPU) و دیگر اجزای کامپیوتر متصل به مادربرد می باشد.

فرکانس ساعت گذرگاه

با HZ اندازه گیری میشود و نشان دهنده این است که داده ها باچه سرعتی می توانند از طریق گذرگاه منتقل شوند.

آنچه که طراحی گذرگاه ها را متفاوت کرده است اختلاف درسرعت انتقال بیت هایی است که به طور همزمان از این گذرگاه ها منتقل می شوند.این اختلاف سرعت در گذرگاههای مختلف به علت وجود وسایل و تجهیزات با سرعت های گوناگون در رایانه است.مثلاسرعت انتقال اطلاعات در حافظه اصلی هزاران برابر بیشتر از سرعت دیسک گردان دیسک نوری می باشد بنابراین نمی توان اطلاعات تمام قطعات را با یک روش و از یک مسیر مشترک عبور داد.این مساله موجب شده است که سازندگان رایانه به فکر ساخت برد های اصلی رایانه با چندین گذرگاه متفاوت باشند.

گذرگاه I\O مسیری است که وسایل جانبی مانند دیسک ها و چاپگر می توانند از طریق آن داده ها را به پردازنده منتقل کنند.

گذرگاه I\O در سراسر برد اصلی پراکنده هستند و تعداد زیادی از دستگاه های ورودی و خروجی را به پردازنده متصل می کنند.

به دلیل اینکه دستگاه های ورودی و خروجی نمی توانستند با همان سرعت پردازنده و حافظه اصلی کار کنند بنابر این گذرگاه های متفاوتی که برای ارتباط مورد استفاده قرار می گیرند،و از نظر سرعت متفاوت هستند ،بنام ،SOUTH BRIDGE  در سال 1987معرفی شد که کار هماهنگ کردن گذرگاه های ورودی خروجی با گذرگاه را بر عهده دارد.بعد از آن گذرگاه های مختلفی برای I\O به وجود آمدند که بیشتر آنها از BRIDGE SOUTH منشعب می شوند و برخی از آنها عبارت اند از:

BUSES،EISA،MCA،ISA که اختلاف آنها در ساختار و نحوه ارتباط شان با برد اصلی است.

SOUTH BRIDGE همه ی دستگاه های ورودی خروجی را که به آن وصل شده اند به پردازنده و حافظه متصل میکند و نقش مرکزی در انتقال داده روی گذرگاه های ورودی خروجی دارد.

 گذرگاه ها می توانند داده ها و دستورالعمل ها را از دستگاه های داخلی و خارجی به CPU انتقال داده و برعکس نیز می توانند آنها را از پردازنده به دیگر قطعات جانبی و دستگاه ها  منتقل کنند.اکثر باس های امروزی اطلاعات و فرمان ها را دو طرفه منتقل می کنند و شاید کمتر باسی یافت شود که یک طرفه عمل کند.
باس ها انواع مختلفی دارند که نام هریک بیان کننده نوع کاری است که انجام می دهند.انواع گذرگاه ها عبارت اند از :
1.باس داده(Data Bus):این نوع داده ها را بین اجزای مختلف کامپیوتر حمل می کند.

2.باس آدرس(Address Bus):برخلاف باس دیتا این نوع باس،اطلاعاتی را درباره ی جایی که داده ها در آن می خواهند بروند حمل می کند تا ردوبدل شدن داده ها هدفمند و مشخص باشد.

(برای آن که CPU به اطلاعات درون خانه‌های حافظه دسترسی پیدا کند، باید آدرس آن خانه‌ها را مشخص کند و برای این منظور، این آدرس‌ها را در گذرگاه‌ آدرس قرار می‌دهد. ریزپردازنده به کمک خطوط آدرس، آدرس خاصی از حافظه را جهت خواندن یا نوشتن مشخص می سازد.)

3.باس کنترل(Control Bus):خطوط ارتباطی فیزیکی که اطلاعات مربوط به کنترل را بین CPU و دیگر دستگاه ها حمل می کند.یا به عبارت دیگر Data Bus برای حمل داده های واقعی که باید پردازش شوند ،به کار می رود درحالی که باس کنترل سیگنال هایی را حمل می کند که وضعیت دستگاه های مختلف را گزارش می دهد .برای مثال یک خط از گذرگاه برای نشان دادن این که آیا CPU درحال خواندن یا در حال نوشتن حافظه ی اصلی است،استفاده می شود.

(مسیرهایی هستند که سیگنال‌های کنترلی برای نظارت بر کلیه عملیات کامپیوتر از طریق آن‌ها ارسال می‌شود.)

4.باس داخلی(Local Bus):این نوع از گذرگاه به طور مستقیم با پردازنده در ارتباط است که با عنوان باس سرعت بالا(High-speed) شناخته می شود.کامپیوترهای امروزی اکثراً دارای یک Local Bus هستند و بیشتر برای داده هایی مورد استفاده قرار می گیرد که نیاز به سرعت بالایی دارند مانند داده های ویدیویی.

5.سرعت و پهنای (Width)باس
باس ها تأثیر بسیار مهمی روی سرعت و کارآیی یک دستگاه یا یک قطعه ی (Chip)سخت افزاری دارند و این گذرگاه ها هستند که مشخص خواهند کرد ،داده ها و دستورالعمل ها (Instructions)چه مقدار و با چه سرعتی منتقل می شوند.هر چه قدر یک قطعه سرعت بالایی داشته باشد ،در صورتی که سرعت باس آن به اندازه ی کافی بالا نباشد، نمی توان از توان آن به خوبی استفاده کرد و باعث هدر رفتن توان قطعه خواهد شد.
اندازه ی هر گذرگاهی با عنوان Width به معنی پهنا شناخته می شود که فاکتور بسیار مهمی محسوب می شود.زیرا مشخص می کند ،چه مقدار داده می تواند در یک زمان خاص منتقل شود.برای مثال یک باس Bit8 می تواند 8 بیت داده را منتقل در حالی که نوع Bit16 آن 8بیت

داده را حمل می کند.

همچنین تعداد بیت و پهنای یک گذرگاه بیان کننده ی تعداد خطوط نیز می باشند.زمانی که گفته می شود یک گذرگاه 32 بیت است ،در واقع از 32 خط یا سیم بسیار باریک استفاده می کند.
اما هر باسی یک سرعت خاصی دارد که به آ« اصطلاحاً Clock Speed گفته می شود و واحد مگاهرتز(MHz) می باشد.بدیهی است که هرچه عدد مربوط به سرعت کلاک بیشتر باشد داده های بیشتری نیز در واحد زمان انتقال می یابند.

برای مثال وقتی می گویند سرعت یا فرکانس این باس 133مگاهرتز است ،منظور این است که در یک سیکل کاری یا در یک ثانیه 133 میلیون مرتبه داده ها منتقل می شوند.

اطلاعات کامل در مورد دوربین های مدار بسته

اطلاعات کامل در مورد تجهیزات دوربین مدار بسته

اطلاعات کامل در مورد دی وی آر DVR

اطلاعات کامل در مورد شبکه

لیست مقالات دوربین مدار بسته

لیست مقالات تجهیزات مدار بسته

لیست مقالات  دستگاه ضبط و پخش

لیست مقالات شبکه

نصب: دوربین مدار بسته - دزدگیر- اعلام حریق- دفتر تهران-66735116-66732177

شرکت حامی   : www.hamicam.com